Türkiye’deki Hemşirelik Bölümlerinde Lisans ve Lisansüstü Eğitimde Verilen Diyabet Hemşireliği Dersinin İncelenmesi
Author :
Abstract
Bu çalışmada amaç Türkiye’deki hemşirelik bölümlerinde lisans ve lisansüstü eğitimde verilen diyabet hemşireliği dersinin durumunu belirlemektir. Araştırma tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Çalışma evrenini, Yükseköğretim Bilgi Yönetim sisteminde aktif olarak hemşirelik bölümü bulunan 120 devlet üniversitesi oluşturmuştur. Bu kapsamda ilgili devlet üniversitelerinin web sayfaları taranmıştır. Tarama yapılırken dersin varlığı, içeriği, teorik ve uygulama durumları, zorunlu ya da seçmeli olması, dersi veren akademisyenlerin unvanları ve çalışma alanlarını içeren soruların cevapları aranmıştır. Veriler Excel programında analiz edilmiştir ve verilerin analizinde gösterim olarak sayı ve yüzde terimi kullanılmıştır. İncelenen 120 üniversitenin hemşirelik programlarının %60’ında diyabet hemşireliği dersinin yer aldığı belirlenmiştir. Dersin yer aldığı program düzeyleri incelendiğinde %73,61’i lisans, %15,28’i yüksek lisans ve %11,11’i doktora düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Diyabet hemşireliği dersinin zorunlu veya seçmeli olma durumu incelendiğinde verilerin %98,61’inin seçmeli %1,39’unun ise zorunlu olduğu saptanmıştır. Ders içerikleri incelendiğinde daha çok bilişsel içerikler olduğu, psikomotor kazanımlara çok az yer verildiği belirlenmiştir. Hemşirelik programlarının müfredatları içerisinde diyabet hemşireliği eğitimi genel olarak seçmeli diyabet hemşireliği dersi başlığı altında verilmekte ancak bazı üniversitelerde dersin farklı isimlerle verildiği görülmektedir. Dersin lisans ve lisansüstü eğitim de verilen içeriklerine bakıldığı zaman arada olağan bir fark gözlemlenmemiştir. Dünyada ve Türkiye’de giderek artan diyabetli hasta sayısı göz önünde bulundurulduğunda, diyabet hemşireliğidersinin tüm üniversitelerde zorunlu ders olarak verilmesinin ders içeriklerinde ortak dil oluşturulmasının önemli olduğu düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to determine the status of diabetes nursing course given in undergraduate and graduate education in nursing departments in Turkey. The research was planned as descriptive. The universe of the study consisted of 120 state universities with active nursing departments in the Higher Education Information Management system. In this context, the web pages of the relevant state universities were scanned. The web sites of the relevant universities were scanned and the answers to the questions such as the existence of the course, its content, theoretical and practical situations, whether it was compulsory or optional, the titles of the academicians and their fields of study were sought. It was determined that 60% of the nursing programs of 120 universities examined included diabetes nursing course. When the program levels in which the course is included are examined, it was determined that 73.61% of them were at undergraduate level, 15.28% at master's level and 11.11% at doctorate level. When the diabetes nursing course is compulsory or elective, it was determined that 98.61% of the data was elective and 1.39% was compulsory. When the course contents were examined, it was seen that the education levels were mostly at the cognitive level and the psychomotor gains were given little place. The course is generally given as diabetes nursing, but some differences can be seen. Considering the increasing number of patients with diabetes in the world and in Turkey, it is thought that it is important to create a common language in the course contents, as diabetes nursing course is given as a compulsory course in all universities.
Keywords
- 1. American Diabetes Association. (2020). Standards of medical care in diabe- tes-2021. Diabetes Care, 2020;44(Suppl. 1):S1–S2.
- 2. Amerıcan Diabetes Associatıon. (2010). Diagnosis and Classification of Diabe- tes Mellitus. Diabetes Care 2020;43(Suppl. 1):S14–S31. |
- 3. Fadıloğlu Ç. (2002). Diyabetin yönetimi ve hemşirelik. Yılmaz C. (Ed). Diyabet Hemşiresi El Kitabı. İzmir: Asya Tıp Yayıncılık. 74-120.
- 4. Funnel, M.M., Brown, T.L., Childs, B.P., Haas, L.B., Hosey, G.M., Jensen, B., … Weiss, M.A. (2007). National standarts for diabetes self-manamken education. Diabetes Care 30, 1630-163.
- 5. Bayrak G, Çolak R. (2012). Diyabet tedavisinde hasta eğitimi. Deneysel ve Klinik Tıp Dergisi - Journal of Experimental and Clinical Medicine 29:S7-S11.
- 6. Hemşirelik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği. (2021) https://www.hepdak.org.tr/ (Erişim tarihi: 20.05.2021)
- 7. International Diabetes Federation. (2021). Diabetes Atlas. 10th edition, htt- ps://diabetesatlas.org/atlas/tenth-edition/ (Erişim tarihi: 21.12.2021)
- 8. International Diabetes Federation. (2019). Diabetes Atlas. 9th edition, https:// diabetesatlas.org/atlas/ninth-edition/ (Erişim tarihi: 21.12.2021)
- 9. İbrahimoğlu, Ö., Mersin, S., & Kılıç, H. S. (2019). Hemşirelik Eğitim Müfredatı ve Öğrenme Çıktıları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 12-16.
- 10. Olgun N, Yalın H, Demir HG. (2011). Diyabetli birey nasıl izlenmelidir? The Fa- mily Physcian. 2(3): 6-18.
- 11. Özer E. Etkin diyabet hasta eğitim programlarının geliştirilmesi. (2002). Yılmaz T, (Ed). Diyabet Merkezleri Alt Yapısının Organizasyonu ve Diyabet Tanı ve Tedavi Algoritması. İstanbul: Türkiye Diyabet Merkezi Yayınları. P: 33-42.
- 12. Resmi Gazete. (2021). https://www.resmigazete.gov.tr/eski- ler/2011/04/20110419-5.htm (Erişim tarihi:18.05.2021)
- 13. Sağlık Bakanlığı, T. S. (2015). Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Diyabet Programı 2014-2020.
- 14. Türkiye Diyabet Hemşireliği Derneği - Diyabet Hemşireliği Derneği (tdhd.org) http://www.tdhd.org/ (Erişim Tarihi: 21.05.2021)
- 15. Yükseköğretim Kurumu. Lisans bölüm bilgileri. Meslek Yüksekokulları. (2021) https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=20040 (Erişim tarihi:12.05.2021)
- 16. Yükseköğretim Kurumu. Lisans bölüm bilgileri. Sağlık Bilimleri Fakülteleri. (2021) https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10248. (Erişim tarihi:10.05.2021)
