Author :
Abstract
Diyabet, pankreasın insülin üretemediği veya vücudun insülini etkili bir şekilde kullanamadığı durumlarda ortaya çıkan kronik bir rahatsızlıktır. Diyabet, miyokart infarktüsü, serebrovasküler hastalık, nöropati, retinopati gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle diyabetin etkili yönetimi, sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite, ilaç tedavisi ve öz yönetim becerileri ile sağlanmalıdır. Kişi merkezli bakım, kişilerin bireysel gereksinimlerine, değerlerine ve tercihlerine uygun şekilde sunulan bir bakım yaklaşımıdır. Kişi merkezli bakım diyabet yönetiminde önemli bir yaklaşımdır. Amerikan Diyabet Derneği ve Avrupa Diyabet Çalışmaları Derneği, kişi merkezli bakımı destekleyerek bireylerin öz bakım süreçlerine katılımını teşvik etmektedir. Bu yaklaşım, bireylerin sağlıkla ilgili karar alma süreçlerine aktif katılımını sağlayarak tedaviye uyumu ve yaşam kalitesini artırmaktadır. Kişi merkezli bakım modelleri arasında Picker Enstitüsü Modeli, Aile Merkezli Bakım Enstitüsü Modeli ve Planetree Modeli bulunmaktadır. Bu modeller, kişi ve ailelerinin sağlık sürecine katılımını destekleyerek bireysel bakım, eğitim, duygusal destek ve bütüncül yaklaşımları vurgulamaktadır. Diyabetli bireylerde kişi merkezli bakım, öz yönetim becerilerini geliştirmeyi amaçlar. Glisemik kontrol, bireyin önceliklerine uygun tedavi planları ve öz bakım davranışlarının teşvikiyle sağlanabilir. Sağlık profesyonellerinin rehberliği, eğitim, koçluk ve farklı iletişim yöntemleriyle kişilerin kendi bakımlarına aktif katılımı artırılabilir. Sonuç olarak, kişi merkezli bakım modeli, diyabetin yönetimini iyileştirerek hasta memnuniyetini ve sağlık sonuçlarını olumlu yönde etkilemektedir. Bu derlemedeki amaç diyabetli bireylerde kişi merkezli bakımın önemi ve yararlarını açıklayabilmektir.
Keywords
Abstract
Diabetes is a chronic condition that occurs when the pancreas is unable to produce insulin or when the body cannot effectively use the insulin it produces. Diabetes can lead to serious complications such as myocardial infarction, cerebrovascular disease, neuropathy, and retinopathy. Therefore, effective diabetes management should be achieved through healthy nutrition, physical activity, medication, and self-management skills. Person-centered care is a healthcare approach that is tailored to individuals' unique needs, values, and preferences. It plays a crucial role in diabetes management. The American Diabetes Association and the European Association for the Study of Diabetes support person-centered care by encouraging individuals' participation in self-care processes. This approach enhances treatment adherence and quality of life by actively involving individuals in health-related decision-making. There are several person-centered care models, including the Picker Institute Model, the Family-Centered Care Institute Model, and the Planetree Model. These models emphasize individual care, education, emotional support, and a holistic approach while encouraging the participation of patients and their families in the healthcare process. In individuals with diabetes, person-centered care aims to improve self-management skills. Glycemic control can be achieved through treatment plans that align with individuals' priorities and by promoting self-care behaviors. Healthcare professionals can enhance individuals' active involvement in their own care through guidance, education, coaching, and various communication methods. In conclusion, the person-centered care model improves diabetes management, enhances patient satisfaction, and positively impacts health outcomes. The aim of this review is to explain the importance and benefits of person-centered care in individuals with diabetes.
