Author :
Abstract
Amaç: Bu çalışma, diyabetli bireylerin diyabet teknolojilerine ilişkin bilgi, uygulama ve kabul düzeylerini değerlendirmeyi amaçlamıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki bu araştırmaya 514 diyabetli birey dahil edilmiştir. Veriler, Kişisel Bilgi Formu ve Teknolojinin Kabulü ve Kullanımı Birleşik Kuramı Ölçeği-2 (UTAUT2) kullanılarak çevrimiçi anket yoluyla toplanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 29,9±12,2 yıl; %68,3’ü kadın, %38,9’u üniversite mezunu ve %89,9’u tip 1 diyabetlidir. Ortalama hastalık süresi 10,4±6,6 yıl, ortalama HbA1c ise 7,54±0,92’dir. En sık kullanılan tedavi insülin (%82,7) olup, uygulama yöntemleri insülin kalemi (%60,7), pompası (%17,3) ve enjektör (%11,7) şeklindedir. Katılımcılar günlük medyan 6 kez glukoz ölçümü yapmış ve %77,8’i rahatsızlık bildirmiştir. Bilgi düzeyi en yüksek insülin pompası (%78,4), insülin kalemi (%77,8) ve sürekli glukoz izlem (%72,6) konularında iken, mobil uygulamalar (%34,0) ve tele-sağlık (%3,5) farkındalığı düşük bulunmuştur. Kullanım oranları en yüksek glukometre (%51,8), insülin kalemi (%52,9) ve sürekli glukoz izlem (%39,9) için saptanmıştır. Mobil sağlık hizmetleri katılımcıların %66,3’ü tarafından günlük olarak kullanılmıştır. Ortalama UTAUT2 puanı 132,2±47,8 olup orta düzeyde teknoloji kabulünü göstermektedir. Demografik ve klinik faktörlere göre puanlarda anlamlı farklılıklar bulunmuş; erkekler, gençler, bekârlar ve eğitim düzeyi düşük olanlarda puanların daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05).
Sonuç: İnsülin kalemleri, glukometreler ve sürekli glukoz izlem cihazları en sık kullanılan teknolojiler iken, mobil uygulamalar ve tele-sağlık hizmetleri yeterince kullanılmamaktadır. Teknoloji kabulü orta düzeydedir ve demografik ile klinik özelliklere göre değişiklik göstermektedir. Bulgular, teknoloji kullanımının artırılması ve kullanıcı deneyiminin geliştirilmesi için bireye özel eğitim ve destek programlarının gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Keywords
Abstract
Objective: This study aimed to evaluate the knowledge, practices, and acceptance of diabetes technologies among individuals with diabetes.
Method: This descriptive cross-sectional study included 514 individuals with diabetes. Data were collected using a Personal Information Form and the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology Scale-2 via an online survey.
Results: Participants’ mean age was 29.9±12.2 years; 68.3% were female, 38.9% had a university degree, and 89.9% had type 1 diabetes. The mean disease duration was 10.4±6.6 years, and mean HbA1c was 7.54±0.92%. Insulin was the most common treatment (82.7%), with insulin pens (60.7%), pumps (17.3%), and injectors (11.7%) as main methods. Participants performed a median of 6 daily glucose measurements, and 77.8% reported discomfort. Knowledge was highest for insulin pumps (78.4%), insulin pens (77.8%), and continuous glucose monitoring (72.6%), while awareness of mobile applications (34.0%) and telehealth (3.5%) was low. Usage was highest for glucometers (51.8%), insulin pens (52.9%), and CGM (39.9%). Mobile health services were used daily by 66.3% of participants. The mean UTAUT2 score was 132.2±47.8, indicating moderate technology acceptance. Scores differed significantly by demographic and clinical factors; males, younger individuals, singles, and those with lower education had higher scores (p<0.05).
Conclusion: Insulin pens, glucometers, and CGM are the most commonly used technologies, whereas mobile applications and telehealth remain underutilized. Technology acceptance is moderate and varies by demographic and clinical characteristics. Findings highlight the need for tailored education and support to enhance adoption and improve user experience.
