Author:
Abstract
Diyabetes mellitus, diyabete bağlı böbrek hastalığının (diyabetik nefropati) ve dolayısı ile son dönem böbrek yetmezliğinin (SDBY) en önemli nedenlerinden biridir. SDBY olan hastalara en çok uygulanan renal replasman tedavisi hemodiyaliz uygulamasıdır. Hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastalarda, hem kronik böbrek yetmezliği nedeniyle hem de hemodiyaliz tedavisi sırasındaki ani sıvı-elektrolit dengesi ve üre seviyesi değişimleri nedeniyle birçok sorun gelişebilir. Diyabete bağlı böbrek hastalığı gelişmesi nedeniyle hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastalar ise bu sorunlara ilave olarak SDBY ve hemodiyaliz tedavisinin diyabetes mellitusun kontrolündeki değişimler üzerine olan etkileri ile ilgili sorunlar ve zorluklar da yaşarlar. Hastaların yaşadıkları sorunların çözümü, diyabetin etkin yönetimi ve yaşam kalitesinin artırılmasında, iyi planlanmış, hastaları ve ailelerini merkeze alan hemşirelik bakımı önemli bir role sahiptir. Hem diyabeti etkin yönetmelerine yardımcı olacak hem de hemodiyaliz tedavisi ile başlayan yeni yaşam biçimlerine uyumu sağlayacak kolaylaştırıcı ve destekleyici uygulamalar planlanmalıdır. Hastanın güçlendirilmesi yoluyla davranış değişikliği sağlayıcı yaklaşımın benimsenmesi ve planlamaların bu doğrultuda yapılması gerekir.
Hastalarda bakım yönetimi üç aşamada planlanabilir: (1) hemodiyaliz tedavisinin planlanarak tedavi planına eklenmesi aşamasında hemşirelik bakımının yönetimi ve hasta eğitimi; (2) hemodiyaliz tedavisi başladıktan sonra diyabet yönünden izlem ve bakımın yönetimi; (3) hemodiyaliz hastalarında diyabet yönetiminin güçlendirilmesine yönelik hasta eğitimi.
Keywords
Abstract
Diabetes mellitus is one of the most important causes of diabetes-related kidney disease (diabetic nephropathy) and thus end-stage renal disease (ESRD). The most common renal replacement therapy for patients with ESRD is hemodialysis. Many problems may develop in patients undergoing hemodialysis treatment, both due to chronic renal failure and sudden changes in fluid-electrolyte balance and urea level during hemodialysis treatment. In addition to these problems, patients undergoing hemodialysis treatment due to the development of diabetes-related kidney disease also experience problems and difficulties related to the effects of ESRD and hemodialysis treatment on changes in the control of diabetes mellitus. Well-planned nursing care that focuses on the patients and their families has an important role in solving the problems experienced by patients, effective management of diabetes and increasing the quality of life. Facilitating and supportive practices should be planned that will both help them manage diabetes effectively and adapt to new lifestyles that begin with hemodialysis treatment. It is necessary to adopt an approach that provides behavior change by empowering the patients and plans should be made in this direction.
Care management in patients can be planned in three stages; (1) management of nursing care and patient education in the stage of planning hemodialysis treatment and adding it to the treatment plan; (2) follow-up and management of care for diabetes after initiation of hemodialysis treatment; (3) patient education to strengthen diabetes management in hemodialysis patients.